Lý giải sự thành công của những sự kiện có tính “hoài niệm”

Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra sức mạnh của sự hoài niệm trong hành vi của con người và thú vị nhất là cách chi tiêu. Làm thế nào và tại sao chúng ta nên thử kết hợp trạng thái tâm trí này vào các sự kiện của mình?

HOÀI NIỆM LÀ GÌ?

Hoài niệm được hiểu là sở thích, thái độ hay cảm xúc đối với các đối tượng (con người, sự vật hoặc nơi chốn) trong quá khứ (thời thơ ấu, tuổi vị thành niên, quá trình trưởng thành sớm, thậm chí là trước khi bạn sinh…)
Như vậy có vẻ như những thứ thời trẻ của bạn sẽ có ảnh hưởng suốt đời đến sở thích cá nhân của chúng ta. Và không phải điều gì bạn đã trải qua bạn mới có thể hoài niệm, bạn hoàn toàn có thể cảm thấy hoài niệm về khoảng thời gian trước khi bạn được sinh ra. Điều này được thể hiện ở việc giới trẻ ngày nay không sinh ra trong thời bao cấp nhưng lại thường hay lui tới những quán café có phong cách “bao cấp”, chụp ảnh cưới concept “bao cấp”, và thích nghe những bản nhạc mang màu sắc của thời kỳ đó…

Điều này thật đáng kinh ngạc và giải thích sự phổ biến ngày càng tăng của các sản phẩm nghệ thuật, các sự kiện hay hoạt động kỷ niệm được thực hiện có nội dung hay concept hơi hướng hoài cổ. Có thể kể đến một số chương trình game show và sự kiện được tổ chức gần đây như: Dự án âm nhạc See Sing Share của Hà Anh Tuấn, Liveshow “Thanh xuân’s greatest hits” của Grab (2019);… Hay gần đây nhất là chương trình “Bài hát đầu tiên” – show âm nhạc tôn vinh và tri ân những nghệ sĩ đã có đóng góp cho nền âm nhạc Việt Nam.

HOÀI NIỆM VÀ CHI TIÊU

Một nghiên cứu từ Tạp chí Nghiên cứu Người tiêu dùng (The Journal of Consumer Research) đã phát hiện ra một số phát hiện thú vị. Nghiên cứu cho thấy khi mọi người được yêu cầu nghĩ về quá khứ, họ sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho các sản phẩm.

Nếu bạn có thể khơi gợi cảm giác nhớ nhung ở ai đó, họ có xu hướng chi nhiều tiền hơn, có thể bằng cách mua vé sự kiện đắt tiền ngay từ đầu. Có vẻ như việc “dịch chuyển” một người nào đó trở về quá khứ có thể đòi hỏi những chi phí cao hơn, tuy nhiên mọi người sẵn sàng trả để có trải nghiệm đặc biệt và độc đáo. Đó cũng chính một phần lý giải cho những concert cháy vé của ca sĩ Hà Anh Tuấn.

Giữa một thị trường âm nhạc náo nhiệt với trào lưu EDM, hip hop ngày một nở rộ, cộng hưởng cùng áp lực mỏi mệt của cuộc sống xô bồ với gánh nặng cơm áo gạo tiền, không ít khán giả đang có xu hướng trở về với những thứ âm nhạc xưa cũ, mộc mạc mà dung dị, có tính thư giãn và hoài niệm cao.

Nắm bắt được tâm lý ấy, Hà Anh Tuấn thực hiện chương trình See Sing Share theo phong cách Acoustic chủ đạo với bản phối mềm mại, không dồn dập mà lãng đãng, bềnh bồng như đưa người nghe lội về những miền ký ức.

Với sự ra đời của loạt chương trình See Sing Share cuối năm 2016, Hà Anh Tuấn bất ngờ bùng nổ thành một hiện tượng qua những bài hát đạt hàng chục triệu lượt nghe trên các kênh trực tuyến. Sở hữu lượng fan ngày một đông đảo, không ít show diễn của của anh nhanh chóng cháy vé chỉ sau một thời gian ngắn mở bán.

Điển hình là đêm nhạc Fragile cháy vé sau 2 tiếng, trang đặt vé online của đêm nhạc Romance năm 2018 đã “sập sàn” ngay trong ngày đầu tiên, kinh ngạc hơn khi 5000 vé của live concert Truyện ngắn tổ chức tại Hội An mới đây cũng chính thức “hết sạch” chỉ sau 20 phút mở bán. Sức hút của cái tên Hà Anh Tuấn là điều khó lòng phủ nhận.

TẠI SAO “HOÀI NIỆM” LẠI MẠNH MẼ ĐẾN VẬY?

Hoài niệm có thể giúp ta gợi lại những kỉ niệm vui buồn, có khi là cả một thời vàng son. Khi nhìn lại, chúng ta có xu hướng nhớ lại những “khoảnh khắc tốt đẹp” như những dịp được chia sẻ và ăn mừng cùng đồng nghiệp, bạn bè, gia đình và những cảm xúc của chúng ta vào thời điểm đó. Đồng thời, chúng ta thường quên bất kỳ “chi tiết xấu” nào thông qua lăng kính màu hồng. Đây là khoảng thời gian xây dựng nên một phần trong con người chúng ta ngày nay.

Báo cáo của The Engaging Events đã nêu bật các yếu tố khác nhau bảo chứng cho sự thành công của sự kiện và hoài niệm có thể là phương thức mạnh mẽ cho điều này. Hoài niệm có thể tạo ra cho khán giả trạng thái tâm lý được chia sẻ, được hóa thân và được đồng cảm. Đồng thời nó cũng giảm bớt các cảm giác trầm cảm và cảm giác cô đơn, xa lánh trong một xã hội ngày càng thiếu đi những kết nối trực tiếp.

Có lẽ vì coi trải nghiệm hoài cổ là thứ vô giá, nên khán giả sẽ liều lĩnh hơn và có xu hướng hành vi khác thường, chẳng hạn như chi tiêu nhiều hơn mà không cần cân nhắc. Ngay cả trong thời kỳ suy thoái kinh tế, “hoài niệm” vẫn là yếu tố khuyến khích mọi người chi tiêu nhiều hơn.

TÓM LẠI

Có rất nhiều ví dụ về sự gia tăng phổ biến của các sự kiện hoài niệm. Từ sự phục hưng của nghề thủ công đến xu hướng phong cách thời trang. Các món ăn truyền thống được lên ngôi, những trò chơi máy tính cổ điển được săn lùng và cả việc sử dụng các loại filter “vintage” cho những bức ảnh selfie trên khắp Instagram. Từ sân khấu truyền hình, liveshow âm nhạc, kịch nghệ cho đến những sự kiện cộng đồng, sự kiện nội bộ,… tất cả đều cung cấp thêm bằng chứng về sức mạnh của quá khứ và sự hoài niệm.